Αυθαίρετα λειτουργεί το χιονοδρομικό κέντρο Παρνασσού;;;

Δεν φτάνει που,  αν και κερδήθηκε η υπόθεση εκατονταετούς διεκδίκησης στον Παρνασσό από την ομώνυμη δημοτική ενότητα, δεν γίνεται και δεν ακούγεται τίποτα περί αξιοποίησης, τώρα στα πλαίσια  του χαρακτηρισμού δασικών ΖΟΕ ιδού τι αναφέρεται στα υπουργεία: 

Σχόλια EΛΛΕΤ και ΕΟΕ στα πλαίσια Δημόσιας Διαβούλευσης για το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος "Χαρακτηρισμός της χερσαίας περιοχής του όρους Παρνασσού ως Εθνικού Πάρκου"  

Προς

Κο Γρηγόριο Τσάλτα

Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας 

και Κλιματικής Αλλαγής

Μεσογείων 119

101 92 Αθήνα

Φαξ: 210 6969701

ΚΟΙΝ.: 

Kα Δήμητρα Κουτρά

ΥΠΕΚΑ 

Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού

Τμ. Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος

Τρικάλων 36

11526 Αθήνα

E-mail: d.koutra@prv.ypeka.gr

Αθήνα, 5 Ιουνίου 2012

Αρ. Πρωτ. 367/ΕΕ

Θέμα: Σχόλια της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (ΕΛΕΤ) και της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ (ΕΟΕ) στα πλαίσια της Δημόσιας Διαβούλευσης για το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος «Χαρακτηρισμός της χερσαίας περιοχής του όρους Παρνασσού ως Εθνικού Πάρκου, καθορισμός ζωνών προστασίας αυτού, χρήσεων, όρων και περιορισμών».

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Σας αποστέλλουμε εγγράφως τις παρατηρήσεις μας επί του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) το οποίο τέθηκε πρόσφατα σε Δημόσια Διαβούλευση. Έχουμε υποβάλει τα σχόλιά μας ηλεκτρονικά, όπως προβλέπει η διαδικασία μέσω της Διαύγειας αλλά καθώς δεν έχουν αναρτηθεί σας παρακαλούμε θερμά να λάβετε υπόψη σας τα σχόλια που υποβάλλουμε μέσω της παρούσης επιστολής.

Τονίζουμε ότι η δημοσίευση του πολυαναμενόμενου σχεδίου ΠΔ είναι ένα θετικό βήμα, ειδικά για έναν από τους πρώτους Εθνικούς Δρυμούς της χώρας, για τον οποίο εκκρεμούσε για μεγάλη χρονική διάρκεια τόσο ο ορισμός της περιφερειακής ζώνης όσο και η επικαιροποίηση της θεσμικής κατοχύρωσής του ως Εθνικό Πάρκο. 

Παρόλα αυτά, το σχέδιο του ΠΔ, διαθέτει περιθώρια βελτίωσης ώστε να θωρακίσει αποτελεσματικότερα τη βιοποικιλότητα του Παρνασσού. Σε συνδυασμό με την αποτελεσματική λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολύ αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο για τη διαμόρφωση προϋποθέσεων μίας βιώσιμης ανάπτυξης στον Παρνασσό.

Οι παρατηρήσεις και οι προτάσεις των δύο περιβαλλοντικών οργανώσεων, που δραστηριοποιούνται εδώ και δεκαετίες στον Παρνασσό, εκπροσωπούνται στο Διοικητικό Συμβούλιο του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού και εργάζονται  ακατάπαυστα για τη διατήρηση του πλούτου της φυσικής και πολιτισμικής του κληρονομιάς, είναι οι ακόλουθες:

Άρθρο 2

1. Η Ζώνη Α, που σημαντικό μέρος της αποτελούσε τον πυρήνα του Εθνικού Δρυμού, είναι πλέον περικυκλωμένη από ανθρώπινες δραστηριότητες. Με τον τρόπο της οριοθέτησης που έχει ακολουθηθεί στο σχέδιο ΠΔ δεν υφίσταται μεταβατική ζώνη του καθεστώτος προστασίας, αλλά απότομη μετάβαση από τη Ζώνη Γ στη Ζώνη Α, η οποία είναι αναμενόμενο ότι θα περιορίσει σημαντικά τη δυνατότητα εφαρμογής των μέτρων προστασίας στη Ζώνη Α και θα προκαλεί σύγχυση.

Προτείνεται η διαμόρφωση της Ζώνης Β η οποία θα αφορά σε μη κατοικημένες εκτάσεις περιμετρικά της Ζώνης Α και ειδικά προς τα Δ και ΒΔ, ώστε να ενωθεί με την Ζώνη Β στο Γερολέκκα και να συμπεριληφθεί η περιοχή της Αγροστήλιας. Οι εκτάσεις αυτές που προτείνονται να ενταχθούν σε Ζώνη Β διαθέτουν υψηλή ποικιλότητα πανίδας (βλ. ΕΠΜ). Αυτή η επέκταση δεν αναμένεται να θίγει ήπιου χαρακτήρα ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η παραδοσιακή γεωργία και η εκτατική κτηνοτροφία, αλλά θα τις εντάσσει σε ένα διαχειριστικό πλαίσιο, ώστε να συμβάλλουν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και εντός της ζώνης Α. 

Επίσης,σε όσες εκτάσεις περιφερειακά της ζώνης Α δεν είναι δυνατό να ενταχθούν σε ζώνη Β, προτείνεται τουλάχιστον η απαγόρευση της θήρας, ώστε να μη θίγονται οι σκοποί προστασίας της πανίδας εντός της ζώνης Α. Συγκεκριμένα, προτείνεται να μην επιτραπεί η θήρα  σε τμήματα της ζώνης Γ που εισέρχονται στη ζώνη Α, όπως για παράδειγμα, στις περιοχές Αχλαδόκαμπος, Σκαμνός, Έλατος και δυτικά στη θέση Αυλάκια.

2. Οι περιοχές των κορυφών του Παρνασσού (Λιάκουρα κλπ) είναι περιοχές προτεραιότητας για την προστασία της φύσης και θα πρέπει οπωσδήποτε να θεσμοθετηθούν ως Ζώνη Α και όχι Β, επειδή τεκμηριωμένα: 

• αποτελούν περιοχές τροφοληψίας για τα προστατευόμενα και απειλούμενα είδη αρπακτικών του Παρνασσού και βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση με περιοχές αναπαραγωγής τους (όπως αναφέρεται στην ΕΠΜ και στη σχετική εγκεκριμένη από το ΥΠΕΚΑ μελέτη της ΖΕΠ)

• αποτελούν χώρους αναπαραγωγής για πολλά είδη μεταναστευτικών και επιδημητικών ειδών ορνιθοπανίδας (όπως παραπάνω),

• αποτελούν εκτάσεις στις οποίες έχει διαπιστωθεί στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων (Τμήμα Βιολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών) ότι φιλοξενούν πληθυσμούς πολλών ενδημικών, σπάνιων και απειλούμενων φυτών, όπως αυτά αναγνωρίζονται και προστατεύονται στο Παραρτήμα Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπανίων και Απειλουμένων Φυτών της Ελλάδας και στο ΠΔ 67/1981 κ.ά.). 

Αυτές οι πλέον ορεινές περιοχές δέχονται ήδη τις δυσμενείς επιπτώσεις πλήθους επισκεπτών του Παρνασσού τους χειμερινούς μήνες και εξαιτίας της μη προστασίας τους στο παρελθόν διαθέτουν ήδη αυξημένη προσβασιμότητα που διαμορφώνει συνθήκες αλλοίωσης των φυσικών χαρακτηριστικών τους. 

Παρ’ όλα αυτά, δεν διαθέτουν ιδιοκτησιακούς ή άλλους προφανείς λόγους για να μην ορισθούν ως περιοχές απόλυτης προστασίας και ως εκ τούτου κατά προτεραιότητα θα πρέπει να ορισθούν ως ζώνη Α. 

Η εκτατική κτηνοτροφία που ασκείται σε τμήμα των υποαλπικών εκτάσεων του Παρνασσού μπορεί να συνεχισθεί εντός της ζώνης Β, όπως ήδη προβλέπει το σχέδιο ΠΔ, και τα τυχόν προβλήματα ύπαρξης νόμιμων κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων (μαντριά) θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με την πρόβλεψη κάποιων ανταποδοτικών μέτρων, π.χ. να κατασκευαστούν μαντριά σε άλλες γειτονικές θέσεις, αλλά εντός της Ζώνης Γ. 

3. Το χιονοδρομικό κέντρο Παρνασσού, το οποίο δυστυχώς λειτουργεί εδώ και χρόνια αυθαίρετα (χωρίς την έγκριση περιβαλλοντικών όρων) έχει ήδη καταλάβει σημαντικές εκτάσεις ενδιαιτημάτων για τη χλωρίδα και την πανίδα. Μέσω της πρόσφατης νομιμοποίησης της παράνομης παραχώρησης εκτάσεων (Ν.4042/2012), όπως για παράδειγμα το Ρέμα Αλοκαΐτικο (Ζώνη Β), το χιονοδρομικό κέντρο δραστηριοποιείται σε περιοχή για την οποία έχει τεκμηριωμένα αποδειχθεί ότι διαθέτει πληθυσμούς σπάνιων ενδημικών φυτών. Το σχέδιο ΠΔ εντάσσει μόνο τμήμα της κοιλάδας Αρνόβρυσης - Αλοκαΐτικου σε Ζώνη Β (προτείνεται η Ζώνη Β να επεκταθεί ως τις κορυφές της Αρνόβρυσης) και ορίζει ότι εντός της θα ισχύουν οι όροι προστασίας της φύσης στη Ζώνη Β. Όμως εγκυμονούν κίνδυνοι υποβάθμισης από έργα σχετικά με τη λειτουργία του χιονοδρομικού στο μεσοδιάστημα δημοσίευσης του παρόντος και για το λόγο αυτό προτείνουμε αλλαγή στο Άρθρο 7.

Άρθρο 3

1. Ως προς το περιεχόμενο των μέτρων εντός της Ζώνης Α, θα πρέπει να διευκρινιστεί στο ΠΔ ότι εντός της Α επιτρέπεται η είσοδος του κοινού, η διημέρευσή του και μόνο κατά μήκος των οριοθετημένων διαδρομών που θα προσδιορίζονται στο διαχειριστικό σχέδιο, αλλά απαγορεύεται απολύτως η είσοδος με μηχανοκίνητα μέσα. Με τον τρόπο που είναι τώρα διατυπωμένο δημιουργείται η παραπλανητική εντύπωση ότι κανείς δεν θα έχει δυνατότητα εισόδου, παρά μόνο οι αρμόδιες αρχές. 

2. Στην παρ. Δ, β, 19 του ΠΔ (σελ. 12) αναφέρονται οι όροι για τις εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας. Αναφέρεται  ως ελάχιστη απόσταση εγκατάστασης τα 3 Χλμ από την περιοχή απόλυτης προστασίας, Ζώνη Α, και τα 2 Χλμ από την περιοχή προστασίας της φύσης, Ζώνη Β. Παρ’ όλα αυτά, ο χάρτης που συνοδεύει το ΠΔ στην Διαύγεια δεν ακολουθεί συνεπώς αυτή τη διάταξη, αντίθετα, η οριοθέτηση και οι κορυφές του όρους, που είναι περιοχές προστασίας της φύσης (Ζώνη Β), μοιάζουν να μπορούν να φιλοξενήσουν αιολικά πάρκα. Ενδεικτικά, απουσιάζει παντελώς η όποια διαγράμμιση από την ψηλότερη κορυφή του βουνού, Λιάκουρα. Θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις στον χάρτη οριοθέτησης, σύμφωνα με τις διατάξεις της σελίδας 12, ώστε να είναι εμφανές πως Ζώνη Αποκλεισμού ΑΙΟΠΑ αποτελούν όλες οι Ζώνες Α και Β και οι γύρω τους ρυθμιστικές ζώνες πλάτους 3 και 2 Χλμ, αντιστοίχως, και να μην δημιουργηθούν προβλήματα ερμηνειών.

Άρθρο 7

1. Όπως αναφέρθηκε και στο σχόλιο 3 σχετικά με το άρθρο 2, το χιονοδρομικό κέντρο καταλαμβάνει πλέον σημαντικές εκτάσεις ενδιαιτημάτων για τη χλωρίδα και την πανίδα. Στο παρόν ΠΔ ορίζεται ότι εντός τους θα ισχύουν οι όροι προστασίας της φύσης στη Ζώνη Β, αλλά δυστυχώς εγκυμονούν κίνδυνοι υποβάθμισης στο μεσοδιάστημα δημοσίευσης του παρόντος. Προτείνεται λοιπόν στο Άρθρο 7 των Μεταβατικών Διατάξεων, να καταργηθεί η παρ.3 και να επαναδιατυπωθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην δύναται να εξαιρεθούν έργα τα οποία θα αντίκεινται στις διατάξεις του παρόντος εντός των ορίων του χιονοδρομικού, για τα οποία είτε έχουν ήδη εκδοθεί περιβαλλοντικοί όροι, είτε θα έχουν εκδοθεί ως την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος Διατάγματος. Με την ρύθμιση αυτή θα διαφυλαχθεί τουλάχιστον η ακεραιότητα των παρθένων ακόμη αυτών οικοσυστημάτων, έως ότου καταφέρει να συμμορφωθεί το χιονοδρομικό με το καθεστώς προστασίας και αποκτήσει περιβαλλοντικούς όρους. 

Παραμένοντας πάντα στη διάθεσή σας για όποια διευκρίνιση.

Με τιμή,

        

Γιάννης Μιχαήλ Αποστόλης Καλτσής

Πρόεδρος ΕΛΕΤ Πρόεδρος ΕΟΕ