Ερώτηση
βουλευτών ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ
για το δίκτυο ανοικτών Διωρύγων πεδιάδας Μόρνου.
Ερώτηση για την καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των έργων στην πεδιάδα του Μόρνου κατέθεσαν επτά βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με πρωτοβουλία του Βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας και Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας της ΚΟ, Μίλτου Ζαμπάρα, προς τους Υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Υποδομών και Μεταφορών.
Στο
κείμενο της Ερώτησης γίνεται αναφορά στο έργο του Δικτύου Ανοικτών Διωρύγων Πεδιάδας
Μόρνου, το οποίο ξεκίνησε να υλοποιείται το 2007 από το Υπουργείο Αγροτικής
Ανάπτυξης και Τροφίμων. Το έργο περιελάμβανε την κατασκευή τριών αντλιοστασίων,
μιας δεξαμενής, αγωγών μεταφοράς νερού, αγροτικής οδοποιίας, αποστραγγιστικών
χωμάτινων τάφρων καθώς και σκυροδετημένων αρδευτικών διωρύγων. Παράλληλα, είχαν
προβλεφθεί επιμέρους υποέργα, όπως οι τοπογραφικές εργασίες αναδασμού, οι
συστηματοποιήσεις εδαφών (ισοπεδώσεις, διαβάσεις, περιμετρική τάφρος),
αποζημιώσεις για ηρτημένη εσοδεία και άλλες τεχνικές παρεμβάσεις.
Τον
Μάρτιο του 2011, ο ΤΟΕΒ αρνήθηκε την παραλαβή τμημάτων του έργου, επικαλούμενος
τόσο τυπικούς όσο και ουσιαστικούς λόγους, καθώς διαπιστώθηκαν σοβαρά
κατασκευαστικά προβλήματα. Το 2015, η ευθύνη ολοκλήρωσης του έργου
μεταβιβάστηκε στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.
Ωστόσο,
έως σήμερα, το έργο
παραμένει ημιτελές. Τα τμήματα που έχουν κατασκευαστεί –με πιο
χαρακτηριστικά παραδείγματα τη δεξαμενή και τις διώρυγες άρδευσης– παρουσιάζουν σοβαρές κακοτεχνίες και
ελλείψεις. Επιπλέον, η μη υλοποίηση κρίσιμων εργασιών όπως ο
αναδασμός, οι ισοπεδώσεις και η συστηματοποίηση των εδαφών, καθιστούν το έργο
ακατάλληλο για χρήση, ιδίως όσον αφορά την άρδευση των γεωργικών εκτάσεων.
Αξιοσημείωτο
είναι πως το 2017, η Γνωμοδοτική Επιτροπή της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας
εισηγήθηκε την καταβολή αποζημιώσεων για ηρτημένη εσοδεία στους παραγωγούς, όχι
μόνο για την περίοδο 2011–2017, αλλά και για τα επόμενα έτη, μέχρι την πλήρη
ολοκλήρωση και λειτουργία του έργου, υπό την προϋπόθεση της απόδειξης
καλλιέργειας των αγροτεμαχίων.
Οι
βουλευτές, μέσω της κοινοβουλευτικής παρέμβασής τους, ζητούν την άμεση επανεκκίνηση και ολοκλήρωση
του έργου, καθώς και τη μέριμνα για την αποζημίωση των
πληγέντων παραγωγών, οι οποίοι αδυνατούν να καλλιεργήσουν τις εκτάσεις τους
εξαιτίας της παρατεταμένης καθυστέρησης.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους κ.κ. Υπουργούς
Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Υποδομών και Μεταφορών
Θέμα: Δίκτυο ανοικτών Διωρύγων πεδιάδας Μόρνου ή έργο αναδασμού
Το
Δίκτυο ανοικτών διωρύγων πεδιάδας Μόρνου άρχισε να εκτελείται το 2007 από το
Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Περιλάμβανε:
τρία αντλιοστάσια, μια δεξαμενή, αγωγούς μεταφοράς νερού στη δεξαμενή, την
αγροτική οδοποιία, τις αποστραγγιστικές χωμάτινες τάφρους και τις σκυροδετημένες
αρδευτικές διώρυγες. Παράλληλα, προβλέπονταν τα υποέργα: «Τοπογραφικές εργασίες
αναδασμού», «Συστηματοποιήσεις εδαφών – ισοπεδώσεις – διαβάσεις – περιμετρική
τάφρος», «Αποζημιώσεις ηρτημένης εσοδείας» και άλλα μικρότερα υποέργα.
Τον
Μάρτιο του 2011 συνυπογράφηκε από εκπρόσωπο του Υπουργείου, της αναδόχου
εταιρείας και τον ΤΟΕΒ το «Πρωτόκολλο Διοικητικής Παραλαβής για Χρήση» των
τμημάτων του παραπάνω έργου: των αντλιοστασίων, της δεξαμενής, των αγωγών
μεταφοράς νερού και των αποστραγγιστικών χωμάτινων τάφρων. Στο εν λόγω
πρωτόκολλο δεν γινόταν αναφορά για δοκιμαστική λειτουργία των τμημάτων
του έργου που παραλήφθηκαν καθώς και για το κόστος λειτουργίας του έργου και
ποιος θα το αναλάβει. Η Διοίκηση του Οργανισμού δεν αποδέχεται την παραπάνω
παραλαβή για τυπικούς και ουσιαστικούς λόγους και βρίσκεται σε διαδικασία
ακύρωσης του Πρωτοκόλλου.
Το
2015, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ανέλαβε να ολοκληρώσει το έργο, έπειτα από
αίτημα του Τ.Ο.Ε.Β. πεδιάδος Μόρνου και κατέθεσε στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης
και Τροφίμων το 2017, τεχνική πρόταση για ολοκλήρωση του έργου και πρόταση για
συμπληρωματικές παρεμβάσεις και εργασίες ολοκλήρωσης των έργων άρδευσης στη
πεδιάδα του Μόρνου με προϋπολογισμό 6,5 εκ. ευρώ.
Ακολούθως,
η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας το 2022 κατέθεσε στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης
και Τροφίμων πρόταση για κατασκευή αγωγού που θα έλυνε το πρόβλημα της έλλειψης
στεγανότητας της δεξαμενής και της κεντρικής αρδευτικής διώρυγας ύψους 2,2 εκ.
ευρώ.
Το
σύνολο του έργου που έχει κατασκευαστεί, και ιδιαίτερα η δεξαμενή και οι
αρδευτικές διώρυγες, παρουσίασε σοβαρές κακοτεχνίες και ελαττώματα. Για το λόγο
αυτό αλλά και λόγω μη πραγματοποίησης των εργασιών της συστηματοποίησης των
εδαφών, των ισοπεδώσεων και του αναδασμού, το έργο δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί,
ιδιαίτερα για την άρδευση των κτημάτων. Οι κακοτεχνίες και τα ελαττώματα έχουν
διαπιστωθεί από όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες και φορείς.
Από
το σύνολο του έργου λειτουργούσαν και λειτουργούν για αποστραγγιστική
χρήση τα δύο αντλιοστάσια. Ωστόσο, η αποστράγγιση της πεδιάδας δε μπορεί να
λειτουργήσει συνολικά, λόγω μη ολοκλήρωσης των υπολοίπων εργασιών.
Ο
ΤΟΕΒ δεν μπορεί να κάνει χρήση του έργου (ιδιαίτερα για την άρδευση των
κτημάτων) λόγω των προβλημάτων του αλλά και λόγω μη πραγματοποίησης των
εργασιών της συστηματοποίησης των εδαφών, των ισοπεδώσεων και του αναδασμού.
Για την ολοκλήρωση του όλου έργου απαιτούνται αρκετά συνοδευτικά υποέργα όπως,
επίλυση θεμάτων προβληματικής αποστράγγισης και φαινομένων πλημμυρισμού, εφαρμογή
του αναδασμού κλπ.
Λόγω
της εκτέλεσης του έργου και της αδυναμίας καλλιέργειας ή
«υποκαλλιέργειας» των κτημάτων, δόθηκαν στους καλλιεργητές αποζημιώσεις
ηρτημένης εσοδείας μέχρι και το 2010.
Το
2017 η Γνωμοδοτική Επιτροπή για την απόδοση αποζημιώσεων ηρτημένης εσοδείας της
Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας γνωμοδότησε ότι πρέπει να δοθούν στους παραγωγούς
και για τα έτη 2011-2017 καθώς και για τα επόμενα χρόνια, μέχρι ολοκλήρωσης του
έργου και για το σύνολο των κτημάτων, αρκεί να αποδεικνύεται η καλλιέργειά
τους.
Σημειωτέο
ότι, δυνάμει της παρ. 2 του άρθρου 9 του Π.Δ. 77/2023 (Α’ 130), όπως
αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 του Π.Δ. 82/2023 (Α’ 139) μεταφέρθηκε από το
Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στη Γενική Γραμματεία Υποδομών του
Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ως σύνολο αρμοδιοτήτων, οργανικών μονάδων,
θέσεων προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων, η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων και
Αγροτικών Υποδομών της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Γενικής
Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών της περ. Ε του άρθρου 3 του Π.Δ.
97/2017 (Α’ 138), εξαιρουμένου του Τμήματος Τοπογραφικής.
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
1. Υπάρχει χρονικός ορίζοντας για την πραγματοποίηση των
υποέργων ισοπέδωσης, συστηματοποίησης των εδαφών, αναδασμού και των προσβάσεων
στα νέα αγροτεμάχια;
2. Τι πρόνοια υπάρχει αναφορικά με το μέχρι τώρα εκτελεσθέν
έργο; Θα παραδοθεί ως έχει ή θα γίνουν οι απαραίτητες νομικές και διοικητικές
διαδικασίες ώστε η εκτέλεση και παραλαβή των υποέργων να μην πάσχει;
3. Ποια είναι η εξέλιξη του συνόλου των εργασιών που έχει
αναλάβει η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας;
4. Ποια η πρόνοια για τις αποζημιώσεις ηρτημένης εσοδείας στους
παραγωγούς;
5. Τι πρόβλεψη υπάρχει για τη μη επιβάρυνση του ΤΟΕΒ και των
καλλιεργητών με έξοδα συντήρησης κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής λειτουργίας
του έργου;
6. Πότε αναμένεται η ολοκλήρωση του έργου η καθυστέρηση του
οποίου κρατά ομήρους τους καλλιεργητές, αποτρέπει την έλευση νέων που θέλουν να
ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα, απαξιώνει 8.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης,
οδηγεί στην ερήμωση της Δωρίδας;
Οι Ερωτώντες
Βουλευτές
Ζαμπάρας Μιλτιάδης (Μίλτος)
Δούρου Ρένα
Κασιμάτη Νίνα
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κώστας
Παπαηλιού Γιώργος
Ψυχογιός Γιώργος
Γραφείο
Τύπου Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ Φωκίδας
